शिकण्याकरिता आवश्यक असणारी मानसिक स्थिती तसेच सूचनात्मक असणार्या वर्गांकरिता कौशल्ये विकसित करण्याकरिता आणि क्रियाकल्प तयार करण्याकरिता आराखडा म्हणून याचा होणारा उपयोग याबद्दल हे Gagne चे सूचना संदर्भातील नऊ घटक हे माहिती दर्शवितात.
Gagne यांनी संशोधन केले आणि सूचनांचे घटक असे नाव देत नऊ स्टेपच्या प्रक्रियेची मांडणी केली जे शिकण्याच्या विविध टप्प्यांवरील परिस्थितीशी संबंधित होते आणि ज्यात शिक्षण घेताना येणाऱ्या विविध समस्यांचे निराकरण करता येते. Embibe हे शिकणे आणि शिकलेले विसरणे पद्धतींवर काम करणाऱ्या अनेक संशोधकांकडून खूप प्रेरित आहे.
हे मॉडेल शिकण्यासाठी आवश्यक असलेल्या मानसिक स्थितींना संबोधित करते आणि त्यानुसार प्रभावी शिक्षण सुनिश्चित करते. या मॉडेलनुसार, एकूण नऊ अनुक्रमिक प्रसंग आहेत, त्यातील प्रत्येक संप्रेषण व्यवस्थापित करते जे शिक्षण प्रक्रियेस समर्थन देते. Gagne च्या सूचनां संदर्भातील नऊ प्रसंगांचा वापर शिकवण्याच्या वर्गांसाठी धोरणे विकसित करणे आणि त्यांच्यासाठी क्रियाकल्प तयार करणे यांसाठी एक रचनात्मक साचा म्हणून केला जातो.
Gagne च्या अनुसार, सूचनांचे नऊ घटक पुढीलप्रमाणे आहेत:
- विद्यार्थ्याचे लक्ष वेधून घेणे – ग्रहण करणे : पहिली पायरी म्हणजे विद्यार्थ्यांचे लक्ष वेधून घेणे – त्यांना उत्तेजन देऊन, विचार करायला लावणारे प्रश्न, नवीनता आणि अचंबित करणारा क्रियाकल्प देऊन शिकण्यासाठी पूर्णपणे तयार करणे.
- विद्यार्थ्याला उद्दिष्टाबद्दल माहिती देणे – अपेक्षा: दुसऱ्या पायरीत, तज्ञ आणि प्राध्यापक पूर्ण करण्याच्या एकूण कालावधीतील सत्रे आणि मूल्यांकन यांची योजना तयार करतात.
- पूर्वापेक्षित शिक्षणाचे उत्तेजक स्मरण – पुनःप्राप्ती: याला आवश्यक उजळणी टप्पा असेही म्हटले जाऊ शकते जेथे प्राध्यापक, तज्ञ आणि सर्व कार्यरत संघ विद्यार्थ्यांना पूर्वी ग्रहण केलेल्या ज्ञानामधील संबंध साधून घेण्यात आणि सध्या केंद्रित केलेल्या उद्दीष्टांशी त्यांना जोडण्यास एकाच वेळी मदत करतात.
- उत्तेजक साहित्य सादर करणे – निवडक धारणा: या पायरीत, तज्ञ व्यक्ती विद्यार्थ्यांच्या गुणवत्ता पातळीशी आणि जीवनातील त्यांनी ठरवलेल्या त्यांच्या अंतिम ध्येयाशी जुळणारे असे सर्वोत्तम साहित्य प्रदान करतात.
- शैक्षणिक मार्गदर्शन प्रदान करणे – अर्थासह स्पष्टीकरण: या पायरीत, तज्ञ आणि शिक्षक विविध विद्यार्थ्यांच्या क्षमतांचे वाचन करतात आणि त्यांची उद्दिष्टे व त्यांच्या गरजांनुसार त्यांना शिक्षण व आवश्यक समर्थनाची सुविधा पुरवणारी योजना तयार करतात. या नाविन्यपूर्ण शिक्षण प्रक्रियेला विषयात्मक अभ्यास आणि विविध सिद्धांतांचा वैचारिक अभ्यास यांसारख्या मार्गदर्शित यंत्रणेसह मदत केली जाते.
- कार्यप्रदर्शन स्पष्ट करणे – प्रतिसाद देणे: विद्यार्थ्यांना पुढे जाऊ देण्याच्या सुरुवातीच्या टप्प्यांनंतर, शिक्षक एक पाऊल पुढे जाऊन विद्यार्थ्यांना प्रश्न, कोडी, स्वाध्याय आणि प्रॅक्टिस टेस्ट देतात जे त्यांना नव्याने आत्मसात केलेल्या ज्ञानाची आणि कौशल्यांना सखोलपणे समजून घेण्यात मदत करतात आणि त्यांना अधिक मजबूत बनवतात.
- अभिप्राय प्रदान करणे – मजबुतीकरण: एकदा शिकण्याचे प्रारंभिक टप्पे पूर्ण झाले की आणि विद्यार्थ्यांच्या वेळापत्रकात माहिती आणि समजून घेण्याचे वर्धन करणारे पॅक (लहान-लहान प्रॅक्टिस) जोडले गेले की, शिक्षक अभिप्राय यंत्रणेकडे जातात. येथे, तज्ञ विद्यार्थ्यांच्या उणिवा आणि त्यांचे सामर्थ्य यांवर चर्चा करतात, ज्यामुळे विद्यार्थ्याला उत्कृष्ठ बनणे हे सोयीस्कर आणि अधिक चांगले ठरते.
- कार्यप्रदर्शनाचे मूल्यांकन – पुनःप्राप्ती: समजून घेणे, ज्ञानात भर घालणे आणि अभिप्राय देण्याची यंत्रणा हे संपूर्ण चक्र एकदा पूर्ण झाले की, तज्ञ आणि प्राध्यापक अभ्यासातील राहिलेले थोडेफार अंतर भरून काढण्यासाठी आणि त्यांना त्यांच्या ध्येयाकडे उत्कृष्ठपणे पुढे जाण्यासाठी मदत करतात. हे प्राध्यापकांना आणि प्रशिक्षकांना आवश्यकतेनुसार त्यांच्या प्रगतीचे मूल्यांकन करण्यास अनुमती देते.
- ज्ञान वाढवणे आणि हस्तांतरण करणे – सामान्यीकरण: येथे तज्ञ शिक्षक विद्यार्थ्यांना वर्धित संसाधने पुरवतात आणि वास्तविक जीवनातील प्रसंगांसह वैचारिक स्व- मूल्यांकनातून समजून घेण्यासाठी मदत करतात. या ठिकाणी विद्यार्थी एका पेक्षा अधिक संसाधनांसह सुसज्ज असतात जे त्यांना पुस्तकातील सिद्धांत वास्तविक जगातील संकल्पनांसह हस्तांतरित करण्यास आणि सह-संबंधित करण्यास अनुमति देतात.
Embibe उत्पादन/ वैशिष्टे: Embibe स्पष्टीकरणकर्ते, प्रॅक्टिस, टेस्ट
Embibe ने शिकणे – शिकलेले विसरणे या प्रक्रियेच्या संपूर्ण सिद्धांताचे आणि त्याच्या पायऱ्यांचे तीन मुलभूत संरचनांसह स्पष्टीकरण केलेले आहे, ते म्हणजे प्रॅक्टिस- टेस्ट आणि यश. Embibe चा प्रत्येक व्हिडियो या नऊ घटकांवर काम करतो ज्याची सुरुवात विद्यार्थ्यांचे लक्ष वेधून घेण्यापासून नंतर त्यांना पूर्व- आवश्यक संकल्पनांची थोडीशी समज असलेल्या विडियोंचे उद्दिष्ट प्रदान करणे अशी असते. विद्यार्थ्यांचे लक्ष वेधून घेतल्यानंतर 3D व्हीजुअल लर्निंग (प्रत्यक्षात पाहून शिकता येणारे) साहित्य त्यांना संकल्पना शिकवण्यासाठी सर्वोत्तम उत्तेजन देते. वैयक्तीकृत मूल्यमापन विद्यार्थ्याच्या कमकुवत विषयांचे, त्यांना नीट समजलेल्या विषयांचे आणि त्यांनी प्राविण्य प्राप्त केलेल्या विषयांचे बारीक विश्लेषण देते. विद्यार्थ्याला कमकुवत संकल्पनांना अधिक मजबूत करण्यात आणि शैक्षणिक अंतर दूर करण्यात हा अभिप्राय मदत करतो.